سفر به تنکابن؛ از جنگلهای دوهزار تا ساحل
نشتارود
سفر به تنکابن؛ از جنگلهای دوهزار تا ساحل نشتارود
وقتی جاده چالوس را پشت سر میگذاری و بوی نم باران با عطر چای تازهدم ترکیب میشود،
یعنی به تنکابن رسیدهای؛ شهری که شمال را با تمام معنای واقعیاش نمایش میدهد. اینجا،
میان دریا و جنگل، میان تاریخ و طبیعت، میان لبخند محلیها و خنکای نسیم کوهستان، زمین
و آسمان به هم سالم میکنند. این منطقه، که به لحاظ جغرافیایی در مرز کوهستان و جلگه
قرار گرفته است، یک اکوسیستم منحصربهفرد را فراهم آورده که برای هر نوع گردشگری، از
ماجراجو تا عالقهمند به آرامش، جذابیتهای فراوانی دارد.
معرفی کوتاه شهر تنکابن
تنکابن، که تا چند دهه پیش نامش »شهسوار« بود، در غرب استان مازندران آرمیده است؛
شهری میان کوه و دریا، که از سمت شمال به دریای خزر و از جنوب به رشتهکوههای البرز
)بهویژه ارتفاعات جنگلی دوهزار و سههزار( متصل است. این ترکیب جغرافیایی بینظیر،
آبوهوایی معتدل و مناظری شگفتانگیز خلق کرده است. تنوع ارتفاعی در این شهرستان بسیار
زیاد است؛ از سطح دریا در مناطق ساحلی تا ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر در ییالقات.
جغرافیای منحصربهفرد: این شهر دارای یک نوار ساحلی زیبا در شمال و مناطق کوهپایهای و
کوهستانی در جنوب است. رودخانههای متعددی از دل این کوهها سرچشمه گرفته و پس از
عبور از جنگلها، به دریای خزر میریزند که این امر سبب حاصلخیزی فوقالعاده خاک منطقه
شده است.
فرهنگ و مردم: مردمان تنکابن خونگرم و مهماننوازند و اغلب کشاورزی، باغداری و گردشگری،
شغل اصلیشان است. زبان محلی مردم طبری )مازنی( است، هرچند فارسی نیز به صورت
گسترده صحبت میشود. فرهنگ محلی در مراسمها و غذاهایشان به وضوح دیده میشود.
اقتصاد منطقهای: این منطقه به خاطر وفور مرکبات )بهویژه پرتقال در گذشته، اگرچه تمرکز
کمتری نسبت به سایر مناطق دارد(، چای مرغوب )در ارتفاعات نزدیک به رامسر و الهیجان(، و
بهویژه باغهای کیوی، شهرت ویژهای دارد. تولید عسل کوهستان نیز بخش مهمی از فعالیتهای
کشاورزی محسوب میشود.
جاذبههای طبیعی تنکابن
اگر عاشق طبیعتی بکر و روحنواز هستی، تنکابن تو را غافلگیر میکند. تنوع پوشش گیاهی و
توپوگرافی منطقه، باعث شده است که تنوع زیستی باالیی در این منطقه وجود داشته باشد.
.۱ جنگلهای دوهزار و سههزار )معروف به ییالقات تنکابن(
این دو منطقه که عمالً دو بخش از یک مجموعه جنگلی عظیم کوهستانی هستند، نگین سبز
تنکابن محسوب میشوند. دسترسی به این مناطق از طریق جادهای باریک و پرپیچوخم از مرکز
شهر تنکابن آغاز شده و به تدریج ارتفاع میگیرد.
ویژگیهای کلیدی: * جنگل دوهزار: منطقهای با ارتفاع نسبتاً کمتر، دسترسی آسانتر و
زیرساختهای مناسبتر برای کمپینگ. اینجا رودخانهای خروشان جریان دارد که زیبایی مسیر را
دوچندان میکند. در فصل بهار، پوشش گیاهی شبیه فرش مخملی سبز به نظر میرسد. * جنگل
سههزار: مرتفعتر و بکرتر است. برای رسیدن به این منطقه نیاز به خودروی مناسب و آمادگی
بیشتری است. اینجا غالباً پوشیده از مه غلیظ است که تجربهای فراموشنشدنی از سفر در
جنگلهای مهآلود شمال را ارائه میدهد.
تجربه در جنگل: مسیر پرپیچوخم این جنگل با نسیم خنک و سایهسار درختان بلند )شامل راش،
ممرز، و افرا(، یکی از پرطرفدارترین مقاصد طبیعتگردی شمال است. در پاییز، رقص رنگها )از
زرد و نارنجی تا قرمز تیره( بر برگها، نقاشی طبیعت را کامل میکند. متوسط دمای این ارتفاعات
معموالً ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد خنکتر از شهر است.
.۲ آبشار سنگ بن چشمه
این آبشار در دل جنگلهای مرتفعتر، یکی از مقاصد مهم پیادهروی در مسیر دوهزار است. آب
آن از چشمههای کوهستانی تأمین میشود و بسیار سرد و زالل است.
آرامش مطلق: مکانی ایدهآل برای استراحت کوتاه در مسیر صعود، لمس خنکای ناب
طبیعت و شنیدن صدای ریزش آب بر سنگها.
پارک جنگلی چالدره
این پارک یکی از محبوبترین محلها برای گذراندن روز در کنار خانواده و دوستان است. چالدره
نه تنها یک جنگل است، بلکه مکانی مجهزتر برای پیکنیک و کمپینگهای شبانه با امکانات اولیه
است.
رودخانه دائمی: صدای رودخانه دائمی که از بین درختان عبور میکند، موسیقی سفر را
کامل کرده و به خنکای هوا میافزاید. فضای کمپینگ معموالً در نزدیکی این رودخانه برقرار
میشود.
.۴ ساحل نشتارود
نشتارود در غرب تنکابن، جایی است که جنگل به دریا میرسد. این ساحل از سواحل
پرجنبوجوش شهرهای دیگر شمالی متمایز است و فضایی آرامتر دارد، هرچند امکانات تفریحی
نیز در دسترس هستند.
فعالیتهای ساحلی: امکاناتی مثل موتور چهارچرخ )ATV )سواری در شنها و
قایقسواریهای تفریحی وجود دارد.
غروب جادویی: غروبهای نشتارود یکی از خاطرهانگیزترین صحنههایی است که میتوانی
ببینی؛ وقتی خورشید در افق دریای خزر آرامآرام فرو میرود و آسمان را به رنگهای
نارنجی و صورتی درمیآورد.
جاذبههای تاریخی و فرهنگی
شاید تنکابن بیشتر به طبیعتش معروف باشد، اما آثار تاریخیاش نیز پررمزورازند و روایتگر تاریخ
این منطقه در ادوار مختلف هستند.
.۱ قلعه تنکابن )قلعه سلیمانتپه(
این قلعه که بازماندهای از دوران کهن است، بر فراز تپهای استراتژیک واقع شده و مشرف به کل
شهر است. اگرچه بخشهای زیادی از آن تخریب شده، اما بقایای آن همچنان اهمیت تاریخی
منطقه را نشان میدهد.
اهمیت استراتژیک: این قلعهها اغلب برای دیدهبانی و کنترل مسیرهای تجاری منطقه
ساخته میشدند.
بازار قدیمی تنکابن
قلب تپنده هر شهر شمالی، بازار آن است. بازار قدیمی تنکابن مکانی است که میتوانی با مردم
بومی گپ بزنی، میوه تازه )بهویژه کیوی و مرکبات فصل(، سبزیجات کوهی، و صنایع دستی
محلی بخری و از شور زندگی در شمال لذت ببری.
تجربه حسی: بوی ادویهجات، صدای داد و فریاد فروشندگان و رنگهای میوهها، یک
تجربه فرهنگی غنی را فراهم میکند.
.۳ موزه تاریخ تنکابن
برای عالقهمندان به تاریخ، این موزه مجموعهای ارزشمند از اشیای قدیمی، ابزار کشاورزی
استفاده شده توسط مردم منطقه در صد سال گذشته و عکسهای تاریخی منطقه شهسوار را به
نمایش میگذارد. این موزه تصویری از زندگی مردم در دوران قاجار و پهلوی اولیه ارائه میدهد.
غذاها و سوغات محلی
در سفر به تنکابن، مزهها تو را اسیر خود میکنند. غذاهای این منطقه ترکیبی از طعمهای
دریایی، جنگلی و محصوالت باغی است.
غذاهای محلی )باید امتحان کرد(:
ماهی سفید تازه: بهویژه ماهیهای دریایی که در همان روز صید شده باشند، طعم
بینظیری دارند، که معموالً به صورت کبابی یا شکمپر سرو میشوند.
باقال قاتق: یک خورشت خوشمزه شمالی با تخممرغ، باقال )لوبیا سبز پلوس(، شوید و
سیر.
چکدرمه )یا چپ دُمه(: نوعی پلو مخلوط با مرغ یا گوشت که با رب انار و زعفران رنگ و
طعم ویژهای پیدا میکند.
ترشوا: یک غذای محلی حاوی سبزیجات محلی و تمرهندی که طعمی بسیار ترش دارد.
اناربیج: خورشتی از مرغ که با گردو و رب انار فراوان طبخ میشود و طعم ملس و جذابی
دارد.
وقتی در کافهای کوچک در دل جنگل چای نوشی و بوی کلوچه محلی مشامات را پر میکند،
میفهمی چرا شمال تا این حد دلانگیز است.
سوغات اصلی تنکابن:
کلوچه مخصوص تنکابن: با طعم هل و دارچین، معموالً به شکل حلزونی یا ساده تهیه
میشود.
چای معطر شمال: چای سیاه یا سبز که با برگهای معطر کوهستان ترکیب شده است.
مرباهای خانگی: بهخصوص مربای بهارنارنج یا انواع مرکبات.
زیتون پرورده: زیتون محلی با گردو، انار و سبزیجات معطر.
محصوالت تازه: کیویهای صادراتی و پرتقالهای محلی )در فصل(.
مسیر دسترسی و اقامت
مسیر دسترسی:
از تهران تا تنکابن حدود ۲۷۰ کیلومتر فاصله است. دو مسیر اصلی برای رسیدن به این شهر
وجود دارد که هر کدام جذابیتهای خاص خود را دارند:
جاده چالوس )۶۰-۵۰(: زیباترین و پرطرفدارترین مسیر، که از کرج آغاز میشود. این جاده
به خاطر گردنههای حیرتانگیز، مناظر کوهستانی و تونلهای متعدد مشهور است. زمان
تقریبی سفر ۴ تا ۵ ساعت )بسته به ترافیک(.
جاده هراز )۷۷(: مسیر کوتاهتر در فاصله، اما معموالً پرترددتر در زمان تعطیالت. این
جاده از سمت رودهن و آمل میگذرد.
نکته ریاضی در مورد فاصله: اگر با سرعت متوسط ۸۰ کیلومتر بر ساعت در جاده چالوس رانندگی
کنیم، زمان الزم برای رسیدن به تنکابن )بدون احتساب توقف( برابر است با:
اقامت:
پس از ورود به تنکابن، میتوان در اقامتگاههای بومگردی، هتلهای لوکس و یا ویالهای شخصی
اقامت کرد.
بهترین گزینه برای تجربه زندگی محلی. این اقامتگاهها عمدتاً اقامتگاههای بومگردی: در
مناطق روستایی اطراف، بهویژه در مسیر جنگلهای دوهزار و سه هزار، ساخته شدهاند و
تجربهای ناب از زندگی در شمال را برای گردشگران فراهم میکنند.
هتلهای شهری: هتل بینالمللی تنکابن و سایر هتلهای مرکز شهر، امکانات رفاهی
بیشتری ارائه میدهند.
کلبههای نشتارود: برای کسانی که شب را با صدای موج دریا میخواهند بگذرانند،
کلبههای اجارهای در اطراف ساحل نشتارود گزینههای عالی هستند.
پیشنهاد سفر دو روزه فشرده به تنکابن
این برنامه برای کسانی طراحی شده که میخواهند ترکیبی از جنگل، تاریخ و دریا را در یک برنامه
کوتاه بگنجانند:
روز اول: غرق شدن در مه جنگل
صبح زود )۷:۰۰(: حرکت از تهران )ترجیحاً از طریق چالوس(.
ظهر )۱۲:۰۰(: رسیدن به تنکابن و صرف ناهار سریع در مرکز شهر )مثالً یک غذای محلی
ساده(.
بعدازظهر )۱۴:۰۰ تا ۱۷:۰۰(: حرکت به سمت جنگل دوهزار. پیادهروی کوتاه و لذت بردن از
هوای خنک و مه گرفته. عکاسی در امتداد مسیر رودخانه.
غروب )۱۸:۰۰(: بازگشت به سمت شهر یا اقامتگاه بومگردی نزدیک چالدره.
شب: صرف شام و لذت بردن از سکوت شب در طبیعت.
روز دوم: ساحل، بازار و بازگشت
صبح )۸:۰۰(: ترک اقامتگاه و حرکت به سمت نشتارود.
صبحانه و پیادهروی ساحلی )۹:۰۰ تا ۱۱:۰۰(: قدم زدن در ساحل نشتارود و لذت بردن از
هوای تازه دریا. اگر امکان بود، تجربه کوتاهی از قایقسواری.
ظهر )۱۲:۰۰(: بازدید از بازار قدیمی تنکابن. خرید سوغات و ناهار )حتماً ماهی تازه(.
عصر )۱۴:۰۰ تا ۱۶:۰۰(: اگر زمان اجازه دهد، توقف کوتاه در یکی از باغهای کیوی یا
مرکبات در حاشیه جاده برای خرید مستقیم از باغدار.
پایان سفر )۱۶:۳۰(: آغاز مسیر بازگشت به سمت مرکز کشور.
بهترین زمان سفر
بهار )فروردین تا خرداد( و پاییز )اواخر شهریور تا آبان(، بهترین زمان بازدید از تنکابن هستند.
بهار: اوج طراوت، شکوفههای درختان و بارندگیهای مالیم بهاری که جنگل را سرسبزتر
میکند.
پاییز: جشنواره رنگها در دوهزار و سههزار و دمای مطبوع برای پیادهروی.
تابستان: هوا گرم و شرجی میشود، اما ارتفاعات )دوهزار و سههزار( پناهگاهی خنک
هستند.
زمستان: بارش برف در ارتفاعات رخ میدهد و منطقه بسیار خلوت است. برخی از کلبهها
در این فصل بسته هستند.
نکات سفر و کلیدواژههای سئو
برای سفر به تنکابن بهتر است آمادگی الزم را داشته باشید تا تجربهای بیدردسر داشته باشید:
پوشاک: لباس مناسب برای تغییرات دمای شدید )در یک روز ممکن است دمای شهر ۳۰
درجه و ارتفاعات ۱۵ درجه باشد(.
لوازم ضروری: پاوربانک، ضد آفتاب )حتی در روزهای ابری(، اسپری حشرات )بهویژه در
جنگل( و کفش مناسب پیادهروی و کوهپیمایی سبک.
مسیر جنگلی: برای مسیرهای فرعی جنگلی، داشتن خودروی شاسیبلند )SUV )توصیه
میشود، هرچند مسیر اصلی دوهزار آسفالت شده است.
عکاسی: هر گوشه از این شهر، از مه صبحگاهی در نشتارود گرفته تا درختان کهنسال در
سههزار، قاب یک عکس هنری است.
سفر به تنکابن، دیدنیهای تنکابن، جاذبههای
طبیعی تنکابن، جنگل دوهزار، ساحل نشتارود، اقامت در تنکابن، غذاهای محلی
شمال، طبیعتگردی در مازندران، شهسوار، پارک چالدره، آبشار سنگ بن
چشمه.
جمعبندی
تنکابن مقصدی است که در آن میتوانی صبح را در مه غلیظ جنگل آغاز کنی و عصر را با صدای
آرامشبخش موج دریا به پایان برسانی. جایی که زمین بوی زندگی میدهد و هر لحظهاش
ترکیبی از آرامش، رنگ و طراوت است. تنوع زیستی و فرهنگی این منطقه، از بازارهای محلی تا
ارتفاعات بکر کوهستانی، آن را به یکی از کاملترین مقاصد شمال ایران تبدیل کرده است. اگر
هنوز این گوشه از شمال را ندیدهای، وقتش رسیده که چمدان را ببندی و راهی شوی؛ تنکابن
منتظر است تا جادوی خود را نشانت دهد و خاطراتی ماندگار برایت بسازد.